Choroby przenoszone przez kleszcze są ważnym i narastającym problemem epidemiologicznym i klinicznym na świecie i w Polsce.
Od początku wiosny do późnej jesieni, wędrując i przechadzając się po lesie i parkach, należy zwracać szczególną uwagę na kleszcze. Te małe pajęczaki są groźne z uwagi na to, że mogą przenosić niebezpieczne choroby.
Jakie są najczęściej spotykane choroby przenoszone przez kleszcze?
Do najczęściej spotykanych zalicza się boreliozę i kleszczowe zapalenie mózgu (KZM). Przeciwko KZM można się zaszczepić, przeciwko boreliozie szczepionki jeszcze nie wymyślono, a jest to choroba, której lekceważyć nie powinniśmy. Wywołuje między innymi:
- zmiany zapalne stawów,
- przewlekłe zapalenia mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych,
- niedowłady,
- porażenie nerwów obwodowych,
- zaburzenia czucia,
- zaburzenia psychiczne i pamięci,
- zmęczenie (napadowe lub stałe),
- ociężałość,
- bóle głowy (zwykle części potylicznej),
- bóle i skurcze mięśni.
Dlatego warto wiedzieć, jak się przed nimi chronić. Zakażenie boreliozą w pierwszej fazie przebiega bezobjawowo. Widoczne objawy w postaci okrągłego lub owalnego rumienia o czerwonym zabarwieniu mogą pojawić się w ciągu kilku tygodni od ugryzienia. Objawy te są niebolesne, zmieniające się wraz z upływem czasu – aż do całkowitego zniknięcia.
Zakażeniu towarzyszyć mogą również objawy grypopodobne oraz senność czy zaburzenia równowagi.
Co robić, gdy mamy podejrzenie, że zaatakował nas kleszcz?
Każde podejrzenie zakażenia należy skonsultować z lekarzem. Boreliozę leczy się terapią antybiotykową wyłącznie pod kontrolą specjalisty. Jeżeli u chorego nie występuje typowy rumień wędrujący, rozpoznanie boreliozy wykonuje się poprzez badanie krwi.
Jak najwcześniejsze usunięcie kleszcza znacząco zmniejsza ryzyko ewentualnego zakażenia. Ocenia się, że nawet jeśli kleszcz był zakażony, to w przypadku usunięcia go ze skóry do 12 godzin od momentu ukąszenia – liczba krętków boreliozy, która przedostanie się do organizmu człowieka, będzie zbyt mała, aby spowodować zakażenie.
Jak się chronić?
Kleszcze dostają się na nasze ubranie lub skórę bezpośrednio z roślin. Przechodząc przez zarośla, możemy zebrać kleszcza z liścia lub źdźbła trawy, dlatego istotne jest właściwe ubranie. Wybierając jasną odzież, szybciej i łatwiej dostrzeżesz kleszcza, natomiast zakładając bluzę z długim rękawem lub kurtkę, długie spodnie, zakryte buty oraz kapelusz lub czapkę, utrudnisz pasożytom dostęp do skóry.
Dodatkowym zabezpieczeniem są środki odstraszające kleszcze.
Po powrocie dokładnie obejrzyj skórę (także w zagłębieniach ciała, np. za uszami czy w zgięciach kolan). Ugryzienie kleszcza jest bezbolesne i nieproszony gość może pozostać niezauważony na naszym ciele nawet przez kilka dni. Pomocne w pozbyciu się kleszczy jest również wyczesanie włosów i umycie całego ciała.