Ciekawostki regionalne:
Szwajcaria Lwówecka – zgrupowanie piaskowcowych form skalnych w Lwówku Śląskim, znajdujących się w obrębie Parku Krajobrazowego Doliny Bobru, idealny teren dla amatorów wspinaczek, spora liczba niezwykle interesujących szlaków turystycznych i tras rowerowych o zróżnicowanym stopniu trudności. Przyjazna dla wędrówek konnych (coraz częstsza oferta w pobliskich gospodarstwach agroturystycznych).
Szwajcarię Lwówecką tworzą ciekawe formy skalne i malownicze labirynty z urwiskami dochodzącymi do wysokości 30 m wytworzone w wyniku intensywnego wietrzenia. Od wielu dziesięcioleci była zapleczem rekreacyjnym dla mieszkańców Lwówka Śląskiego i turystów. Szlak turystyczny dzięki schodom, ścieżkom oraz punktom widokowym pozwala podziwiać piękno Ziemi Lwóweckiej.
Zapora Pilchowicka – blisko 70 metrowa zapora wodna, największa budowla na Bobrze i przez lata – także największa w Polsce. Zdetronizowała ją dopiero w 1968 roku 82 metrowa zapora w Solinie na Sanie. Zaporę budowano przez 6 lat od 1906 roku. Zapora łączy przyjemne z pożytecznym, bowiem oprócz czysto praktycznych funkcji, czyli zatrzymywania fal przeciwpowodziowych i produkcji energii elektrycznej, ma walory typowo rekreacyjne. Przez cały rok można spotkać tu wędkarzy, a w sezonie letnim do dyspozycji turystów jest przystań żeglarska i mały statek wycieczkowy. Planowany jest również Singel Track wokół jeziora.
Równocześnie z budową zapory w Pilchowicach powstawała linia kolejowa umożliwiająca transport materiałów budowlanych. Kolej Doliny Bobru (Bobertalbahn) czyli odcinek linii z Jeleniej Góry do Lwówka Śląskiego z uwagi na duże zróżnicowanie terenu wymagał sporych nakładów pracy. Trzeba tu było wykuć tunele oraz postawić szereg murów oporowych, mostów i wiaduktów. Jednym z piękniejszych obiektów inżynieryjnych jest most kratownicowy nad Jeziorem Pilchowickim.Powstał w latach 1905-1906 i do dziś należy do najwyższych mostów kolejowych w Polsce. Ma 135 m długości i wznosi się ok. 40 m nad dnem doliny.
Powiat lwówecki, mimo stosunkowo niewielkiej powierzchni, charakteryzuje się bardzo cennymi walorami przyrodniczymi. W celu zachowania rzadkich gatunków roślin i zwierząt, a także ochrony ich siedlisk stosuje się rozmaite prawne formy ochrony przyrody. Na obszarze powiatu najważniejszymi formami ochrony przyrody (oprócz ochrony gatunkowej) są rezerwaty przyrody, park krajobrazowy, obszary Natura 2000 oraz pomniki przyrody. Już w 1969 r. w dolinie Izery w Górach Izerskich utworzono na powierzchni 44,7 ha rezerwat torfowiskowy dla ochrony stanowiska brzozy karłowatej Betula nana (jednego z trzech w kraju). Początkowo rezerwat ten nosił nazwę „Torfowisko Izerskie” i w całości był położony na obszarze gm. Mirsk. W latach 70. profesor Adam Pałczyński, jako pierwszy, postulował objęcie ochroną szerszego kompleksu bagien w rejonie Izerskiej Hali. Dopiero w lipcu 2000 r., po ponad dwudziestoletnich staraniach przyrodników i ekologów, powołano do życia rezerwat „Torfowiska Doliny Izery”, który uzyskał powierzchnię 485 ha. Rezerwat ten stanowi uzupełnienie starszego rezerwatu i rozciąga się od Izerskiego Bagna aż po dolinę potoku Kobyła (dopływ Izery). Obecnie całkowita powierzchnia rezerwatu „Torfowiska Doliny Izery” wynosi 529,4 ha, z czego na bardzo cenne torfowiska wysokie i przejściowe przypada 235 ha. Ponad 90% powierzchni rezerwatu znajduje się na obszarze powiatu lwóweckiego. W obrębie torfowisk stwierdzono stanowiska wielu zagrożonych gatunków roślin. Oprócz wspomnianej już brzozy karłowatej rośnie tu jeszcze inny relikt polodowcowy – sosna błotna (Pinus x rhaetica), a także rosiczka pośrednia (Drosera intermedia), rosiczka okrągłolistna (Drosera rotundifolia), widłaczek torfowy (Lycopodiella inundata), wierzba płożąca (Salix repens) i bagnica torfowa (Scheuchzeria palustris). W rezerwacie stwierdzono łącznie 110 gatunków roślin, w tym 56 naczyniowych. Ponadto w dolinie Izery gniazdują rzadkie gatunki ptaków, takie jak żuraw (Grus grus), posiadający tu najwyżej położone stanowisko w Europie Środkowej, bekas (Gallinago gallinago), czeczotka (Carduelis flammea) i poważnie zagrożony na naszym kontynencie cietrzew (Tetrao tetrix). Spośród płazów i gadów można wymienić traszkę górską (Triturus alpestris) oraz żmiję zygzakowatą (Vipera berus). Po 2004 r. rezerwat, jak i cała zlewnia Izery została uznana ostoją przyrody Natura 2000 o nazwie „Torfowiska Gór Izerskich”. Jest to nowa w Polsce forma ochrony przyrody, która obowiązuje w krajach członkowskich Unii Europejskiej. Tworzona jest na podstawie dwóch dyrektyw – Dyrektywy Ptasiej i Dyrektywy Siedliskowej. Na obszarze powiatu lwóweckiego tylko Panieńskie Skały (9,9 ha powierzchni) koło Lwówka Śl. znalazły się w sieci obszarów Natura 2000. Jednakże lokalna lista ostoi przyrody Natura 2000 nie została zamknięta i będzie w przyszłości poszerzana.
Park Krajobrazowy Doliny Bobru obejmuje ochroną dolinę Bobru od Lwówka Śl. aż po Jezioro Pilchowickie. Całkowita powierzchnia Parku (bez otuliny) wynosi 12 295 ha, z czego na powiat lwówecki przypada 9 572 ha. W Parku znajduje się większa część obszaru gminy Wleń. Park Krajobrazowy Doliny Bobru posiada wybitne walory krajoznawcze i krajobrazowe. Rozmaitość miejscowego krajobrazu wynika z budowy podłoża, które stanowią skały magmowe (m.in. bazalt), metamorficzne oraz osadowe. Oprócz law poduszkowych w rezerwacie „Góra Zamkowa we Wleniu” wielką wartość poznawczą mają porwaki piaskowcowe o oddzielności słupowej koło wsi Łupki. Lasy porastają 1/3 Parku. Dominują tu lasy mieszane i grądy, w których głównymi gatunkami drzew są jawory, klony, lipy i graby. Częstym zbiorowiskiem leśnym są również buczyny. Na terenie Parku stwierdzono około 800 gatunków roślin, spośród których można wymienić takie rzadkości jak tojad pstry (Aconitum variegatum), kruszczyk błotny (Epipactis palustris), kukułka szerokolistna (Dactylorhiza majalis), goryczka krzyżowa (Gentiana cruciata), goryczka orzęsiona (Gentianella ciliata), zimowit jesienny (Colchicum autumnale) i szereg innych. Na obszarze PKDB zarejestrowano występowanie 11 gatunków płazów i gadów (w tym ginącej salamandry plamistej Salamandra salamandra) oraz 110 gatunków lęgowych ptaków z traczem nurogęsią (Mergus merganser), derkaczem (Crex crex), puchaczem (Bubo bubo), sóweczką (Glaucidium passerinum) i włochatką (Aegolius funereus) na czele. Ponadto występuje tu co najmniej 36 gatunków ssaków, w tym wiele gatunków nietoperzy. Kolonia nocka dużego (Myotis myotis) w kościele we Wleniu, licząca około 1700 samic, należy do największych na Śląsku (proponowana ostoja przyrody Natura 2000).
Zabytkowy powiat
Bardzo ważnym składnikiem krajobrazu Ziemi Lwóweckiej są feudalne zamki oraz szlacheckie pałace i dwory. Na obszarze powiatu znajdują się ruiny trzech, dużych średniowiecznych zamków (Wleński Gródek, Gryf, Podskale). Średniowieczny rodowód ma rycerska wieża mieszkalna w Rakowicach Wielkich oraz zrujnowany dwór w Radłówce, do którego przylgnęła nazwa „błotnego zamku”.
Dzieje zamku Wleń (Lenno) to ponad 850 lat historii murowanej siedziby obronnej wznoszącej się na górującej nad Wleniem Górze Zamkowej. Jeszcze przed powstaniem kamiennego zamku funkcjonował w tym miejscu (według ustaleń archeologów już w X wieku) gród otoczony obronnym wałem. Według najnowszych ustaleń to już około 1160 roku książę Bolesław Wysoki rozpoczął wznoszenie pierwszej murowanej budowli zamkowej, która określana jest jako „dom romański”. Obiekt ten uznawany jest obecnie za najstarszy świecki budynek na Śląsku, a jednocześnie jedno z najstarszych założeń zamkowych w całej Polsce (ceglane zamki w Legnicy i Wrocławiu rozpoczęto budować później). Od 2018 roku zamek jest pod opieką Konsorcjum Warownia, które tworzą: Stowarzyszenie „Wieża Książęca w Siedlęcinie” oraz Stowarzyszenie Gildia Przewodników Sudeckich. Dzięki temu – po kilku latach ograniczenia dostępności zamku ze względu na prace zabezpieczające – obiekt udostępniony jest do zwiedzania codziennie
Powiat lwówecki słynie również z perełek architektonicznych.
W tutejszych miasteczkach do tej pory zachował się średniowieczny układ urbanistyczny i na stosunkowo małej powierzchni odnaleźć można wiele cennych zabytków.
• Gotycko-renesansowy ratusz w Lwówku Śl. należy do najpiękniejszych i najwartościowszych budowli tego rodzaju na Śląsku
• Romański styl reprezentuje kościół parafialny Wniebowzięcia NMP w Lwówku Śl. Wzniesiony w latach 30. XIII w. kościół ufundował książę Henryk Brodaty
• Kościół Narodzenia NMP w Chmielnie został wybudowany w II połowie XIII
• W Gryfowie Śl. znajduje się kościół parafialny św. Jadwigi, który jest szeroko znany ze swego renesansowego wystroju
• Pałac w Płakowicach (prawobrzeżna część Lwówka Śl.), zaliczany do najpiękniejszych zabytków renesansowych na Śląsku
• Późnorenesansowy dwór możemy również podziwiać w Bystrzycy koło Wlenia. Wieś, zaliczana jest do grona najstarszych wsi w powiecie lwóweckim
• Ratusze miejskie w Lubomierzu, Mirsku, Gryfowie Śląskim, Wleniu
• Fortyfikacje miejskie w Lwówku Śl. – Lwówek Śl. z racji stosunkowo dobrze zachowanych murów miejskich i bastei nierzadko nazywany jest „śląskim Carcasonne”. W mieście nad Bobrem kamienne mury miejskie wznoszono w dwóch etapach: przed 1261 – około 1301 r. i w XV w. (przed 1435 r. – około 1494 r.).
Góry Izerskie
Stóg Izerski, jeden z najwyższych szczytów Gór Izerskich, położony na zachodnim krańcu Wysokiego Grzbietu, w pobliżu granicy polsko-czeskiej, w gminie Mirsk. Stóg porośnięty jest prawie w całości lasem świerkowym.
Tuż pod szczytem (na wysokości 1060 m n.p.m.), na północnym zboczu znajduje się [link otwiera się w nowym oknie] Schronisko PTTK na Stogu Izerskim.
Pomysłodawcą i najgorętszym zwolennikiem wystawienia schroniska był Josef Siebelt. Ten świeradowski lekarz, przybyły w wieku 21. lat do uzdrowiska będąc ciężko chorym, doznał na miejscu cudownego ozdrowienia – osiedlił się więc w Bad Flinsberg na stałe. Wkrótce zapalił swoją ideą budowy schroniska prężnie w owym czasie działające towarzystwo RGV (Riesengebirgsverein e. V. – Towarzystwo Karkonoskie).
Niewiele by jednak z pomysłu wyszło gdyby nie hojność możnego rodu Schaffgotschów, którzy przekazali pokaźną sumkę oraz grunt pod budowę – tuż pod szczytem, na płn. stoku góry, na wysokości 1060m n.p.m. Prace ukończono w 1924 roku i odtąd Heufuderbauade (jak nazwano schronisko) zapewniało 30 miejsc noclegowych w ładnych pokojach.
Schronisko Chatka Górzystów jest schroniskiem utworzonym dzięki staraniom studentów, którzy zachwycili się Halą Izerską podczas rajdu. Historia samego budynku jest niezwykła. Budynek stanowi pozostałość po osadzie, która jeszcze przed II Wojną Światową staniała w tej okolicy. Chatka to były budynek szkolny, który ostał się z niewiadomych powodów. Jeszcze w XVII wieku na Hali osadził się pastor ewangelicki i utworzył osadę. Początkowo mieszkańcy mieli rzadki kontakt z resztą świata, żyli biednie utrzymując się z hodowli zwierząt. Później nastąpił rozwój Świeradowa jako ośrodka sanatoryjnego, mieszkańcy Gross Iser zostali zatrudnieni do wydobywania borowiny, a sama wieś stała się atrakcją turystyczną. Gdyby nie działania wojsk niemieckich, które wykonywały rozkaz wysiedlenia i zlikwidowania wioski, najprawdopodobniej wioska nadal by istniała. W mocno nadwyrężonym przez czas i działania szabrowników budynku dawnej szkoły mieści się teraz schronisko przeznaczone głównie dla mniej wymagających turystów.
Schronisko Chatka Górzystów to spartańskie warunki – brak prądu, kąpiele w strumieniu i samodzielne palenie w piecach. Ci, którym niestraszne owe niedogodności bardzo sobie chwalą atmosferę, jaka panuje w schronisku oraz ludzi, którzy tam przebywają. Zanim się tam wybierzemy z zamiarem nocowania powinniśmy zadbać o rezerwację – miejsc jest niewiele i są oblegane. Nocleg jest tani, a kuchnia serwuje wspaniałe omlety z jagodami.
Okolica schroniska, jak i całe Izery to doskonałe miejsce dla miłośników nart biegowych. W Chatce można wypożyczyć odpowiedni sprzęt oraz dowiedzieć się o najlepsze trasy.
Zwiedzanie
- Chatka Górzystów nie jest raczej obiektem przeznaczonym do zwiedzania, co nie znaczy że nie można go zwiedzać.
- Bez ograniczeń dostępna jest sala kominkowa i teren wokół schroniska.
Jak dojść do schroniska Chatka Górzystów?
Do schroniska dojdziemy trzema szlakami:
- czerwonym z z Jakuszyc przez schronisko Orle aż na Halę,
- żółtym przez Rozdroże Pod Kopą do Rozdroża Izerskiego,
- niebieskim ze Świeradowa przez Polane Izerską.
- Do schroniska prowadzą wygodne drogi piesze i rowerowe.
- Zimą Hala porównywana jest do Syberii, ze względu na trudne warunki pogodowe.
- Wybierając się w tę okolicę, nawet latem, powinniśmy zaopatrzyć się w ciepłą odzież.
Więcej informacji o schronisku: [link otwiera się w nowym oknie] Chatka Górzystów
