Światowy Dzień bez Tytoniu został ustanowiony przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) w 1988 roku. Corocznie WHO dąży do zwrócenia uwagi społeczeństwa na skutki zdrowotne, społeczne i ekonomiczne palenia papierosów.
W Polsce około 9 milionów osób pali papierosy. Każdego roku palenie tytoniu przyczynia się do śmierci około 6 milionów ludzi, z czego ponad 600 000 to niepalące osoby, które są ofiarami, tak zwanego biernego palenia. To więcej niż łączna liczba umierających z powodu HIV/AIDS, malarii i gruźlicy. Według ekspertów ponad 80% zgonów nastąpi w krajach o niskich oraz średnich dochodach.
Celem Światowego Dnia bez Tytoniu jest walka z epidemią palenia tytoniu oraz upowszechnianie wiedzy o chorobach związanych z paleniem papierosów. Jeden palacz na czterech skróci swoje życie o 20 lat i umrze przed 65 rokiem życia. Niestety, mimo wielu uświadamiających akcji, większość osób nie zwraca uwagi na własne zdrowie i nie próbuje walczyć z nałogiem. A skutki palenia są opłakane: tytoń powoduje nowotwory, choroby oczu, zębów, serca i innych wewnętrznych organów. Według szacunków, osoby palące są 20 razy bardziej zagrożone zachorowaniem na raka jamy ustnej, gardła, przełyku lub krtani niż osoby nie palące.
Światowy Dzień bez Tytoniu każdego roku propaguje konkretne hasło związane z tytoniem, np. „Podnoszenie podatków od tytoniu”. Światowa Organizacja Zdrowia i jej partnerzy wzywają kraje do podniesienia podatków na tytoń. Według badań podniesione podatki na wyroby tytoniowe skutecznie ograniczają palenie papierosów wśród grup o niskich dochodach oraz zapobiegają paleniu tytoniu przez młode osoby. Wzrost podatku, który podniesie cenę wyrobów tytoniowych o 10% przyczyni się do zmniejszenia palenia tytoniu o około 4% w krajach o wysokich dochodach, a nawet o 8% w większości krajów o niskich i średnich dochodach. Innym argumentem za podniesieniem podatku są zwiększone wpływy do funduszy w 22 krajach o niskich dochodach. Ze Światowego Raportu Zdrowia z 2010 roku wynika, że 50% wzrost akcyzy tytoniowej przyczyni się do zwiększenia budżetów w tych krajach o 1,4 mld USD.
Od 1988 roku Światowa Organizacja Zdrowia wręcza nagrody organizacjom bądź osobom, które przyczyniły się do walki z paleniem papierosów.