Światowy Dzień Zdrowia 2024, czyli “Moje zdrowie, moje prawo”.

7 kwietnia obchodzimy Światowy Dzień Zdrowia. W 2024 roku jego hasłem przewodnim jest slogan “Moje zdrowie, moje prawo”, czyli #MyHealthMyRight. Przesłanie to jest wyjątkowo wymowne, jako że poprzez liczne konflikty zbrojne, pandemie i kataklizmy podstawowe prawa zdrowotne niezliczonych osób na świecie stają się coraz bardziej zagrożone. Tegoroczny temat przewodni został więc wybrany, aby bronić prawa dostępu każdego człowieka do usług zdrowotnych, edukacji w zakresie zdrowia, a także dostępu do wody pitnej, czystego powietrza, czy jakościowej żywności.

Światowy Dzień Zdrowia to też dobry moment, aby o zdrowiu porozmawiać, zwolnić na chwilę i zadbać o siebie.

Zdrowie to nie tylko stan braku choroby, to także harmonijne i zbalansowane funkcjonowanie w każdej sferze życia. Cytując słowa przypisywane Platonowi: „Żadna część nie będzie zdrowa, dopóki całość nie będzie zdrowa”. To prawda, że nasze ciało, umysł i emocje są ze sobą połączone. Odpowiednie odżywianie, dobry sen, relacje międzyludzkie i zdrowie psychiczne to tylko niektóre z aspektów, które wpływają na nasze ogólne zdrowie.

Na zdrowie najlepiej patrzeć holistycznie – aby cieszyć się nim na co dzień, warto zadbać o wszystkie sfery życia jednocześnie.

Kilka kroków do zdrowia, czyli 8 zasad zdrowego odżywiania

Jednym z najważniejszych czynników wpływających na zdrowie jest odpowiednie odżywianie. Nie od dziś wiemy, że zdrowie zaczyna się “od talerza”. To, co jemy, ma ogromny wpływ na nasze samopoczucie, kondycję fizyczną i umysłową oraz ogólną odporność.

Właściwe odżywianie pomaga nam utrzymać prawidłową wagę, zapobiega chorobom serca, cukrzycy czy nadciśnieniu. Z drugiej strony, nieodpowiednia dieta pełna przetworzonej żywności, cukru i tłuszczów nasyconych może prowadzić do otyłości, chorób metabolicznych i stanów zapalnych w organizmie.

Nie wiesz, od czego zacząć? Zdrowe odżywianie nie musi być skomplikowane. Wystarczy zwracać uwagę na kilka prostych zasad:

• Spożywaj posiłki regularnie – mniej więcej co 3–4 godziny,
• Jedz powoli – przeżuwaj każdy kęs, ciesz się jedzeniem zamiast traktować go tylko jako “paliwo”,
• Pij dużo wody – minimum 1,5 – 2 litry dziennie,  rozpoczynając dzień szklanką wody
• Ogranicz używki takie jak alkohol czy kawa,
• Zadbaj o odpowiednie zróżnicowanie swoich posiłków, czyli zawartość białka, węglowodanów i tłuszczów,
• Sprawdzaj etykiety kupowanych produktów –  unikaj produktów przetworzonych i o skomplikowanym składzie, którego nie rozumiesz,
• W swoim planie żywieniowym możesz kierować się zasadą 80:20, czyli 80% zdrowych i zbilansowanych posiłków, a pozostałe 20% to przestrzeń na Twoje małe przyjemności,
• Unikaj diet restrykcyjnych i eliminacyjnych – chyba, że Twój stan zdrowia tego wymaga,

Odpowiednie odżywianie nie musi być uciążliwe ani nudne. Warto eksperymentować z nowymi smakami i przyprawami, odkrywać nowe potrawy i korzystać z dobrodziejstw sezonowych produktów. Zdrowie zaczyna się od talerza, ale to nie oznacza, że musimy rezygnować z przyjemności jedzenia. Wręcz przeciwnie — zdrowy styl życia może być smaczny, przyjemny i satysfakcjonujący dla naszych zmysłów.

Lepiej zapobiegać niż leczyć, badaj się regularnie!

Badania i opieka profilaktyczna zmniejszają ryzyko chorób, niepełnosprawności i pomagają wykryć schorzenia we wczesnym stadium. W praktyce – pozwalają na dłuższe i szczęśliwsze życie. Jak to wygląda u Polaków? Okazuje się, że bardziej dbamy o swoje samochody, niż o siebie. 83% właścicieli samochodów przynajmniej raz w roku sprawdza tan swojego pojazdu. Tymczasem tylko 57% Polaków bada się przynajmniej raz w roku, wykonując podstawową morfologię. I podczas 60% kobiet wykonuje podstawowe badania krwi przynajmniej raz w roku, aż 1 na 10 mężczyzn nigdy takich badań nie wykonywało.

Jakie badania kontrolne warto robić? To zależy od wieku i płci – jest jednak kilka podstawowych badań, na które powinien zwrócić uwagę każdy z nas:

• Zestaw podstawowy: morfologia, OB (opad Biernackiego), stężenie glukozy, badanie moczu – raz w roku.
• Kontrola stomatologiczna – raz na pół roku.
• Pomiar ciśnienia tętniczego, kontrola wagi oraz ogólne badanie u lekarza internisty – raz w roku.
• Pomiar poziomu elektrolitów we krwi (potas, sód, magnez, fosfor, wapń) – raz na 3 lata.
• Lipidogram (pomiar stężenia cholesterolu we krwi oraz jego frakcji HDL i LDL oraz trójglicerydów) – raz na 5 lat.
• USG jamy brzusznej – raz na 3–5 lat.
• RTG klatki piersiowej (w szczególności osoby palące) – raz na 5 lat.
• Kontrola znamion u dermatologa – co kilka lat.

Dodatkowe badania zalecane w zależności od płci i wieku: